Beschouwing: de schrijver als geduldige expert
Een goede beschouwing belicht een probleem van meerdere kanten, en gaat vertrekt daarom vanuit een open vraag. Dus een vraag als: ‘kan Nederland het centraal eindexamen beter afschaffen?’. Op die vraag zijn meerdere antwoorden mogelijk, en voor elk antwoord is wel iets te zeggen.
Doel van de beschouwing is dat een lezer zich bewust wordt dat er een probleem is, informatie over het probleem krijgt en een opinie vormt. Een éigen opinie, en dat maakt het schrijven van een beschouwing lastig. Je moet enerzijds laten merken dat je als schrijver veel over het probleem weet, en dat je de lezer heel goede en bruikbare informatie geeft. Anderzijds: als je zelf veel weet, ben je er vaak van overtuigd dat jouw eigen opinie op het probleem veel waard is. En die opinie wil je dan overbrengen op de lezer. Maar de lezer moet zelf de kans krijgen na te denken, en het opdringen van jouw opinie is dan geen goed idee.
Dit punt los je op door als schrijver geduld te hebben: geef eerst informatie, en stel zo opinievorming een tijdje uit. Daarna kun je laten merken hoe jij als expert tegen de vraag aankijkt die je in je beschouwing centraal stelt. Goede kans dat je lezer mee krijgt.
Voor je begint: wil je eerst meer weten over het genre ‘beschouwing’, kijk dan bij Bruuttaal. Wil je een voorbeeld van een beschouwing, lees dan deze beschouwing. Wil je eerst in het algemeen meer weten over hoe oefenen met genre en techniek je een betere schrijver maakt, klik dan hier.
Schrijf een korte beschouwing van maximaal 100 woorden:
- denk na over het vraagstuk: ‘kan Nederland kan zich in de toekomst tegen een virus als Covid-19 wapenen?’;
- kies twee gebeurtenissen uit de afgelopen tijd die de lezer heel goed over dat vraagstuk informeren, en er twee kanten van laten zien: welke gebeurtenis geeft de lezer te denken dat Nederland zich er niét tegen kan wapenen, welke gebeurtenis geeft de lezer te denken dat het wél kan?;
- beschrijf de twee gebeurtenissen, dit is het begin van je beschouwing;
- schrijf een afronding van je beschouwing, waarin je laat doorschemeren welke gebeurtenis voor jou het belangrijkst is, en het beste aangeeft wat er in de toekomst gaat gebeuren.
Herschrijf nu je eigen korte beschouwing.
- kun je twee gebeurtenissen vinden die nog treffender de informatie overbrengen die je aan je lezer wilt geven?
- of zijn de gebeurtenissen goed gekozen, maar kun je ze treffender beschrijven?
- en kijk nog eens goed naar de manier waarop je jouw oordeel en dat van de lezer
Je kunt je beschouwing beoordelen aan de hand van deze matrix.
Deze oefening werd gemaakt met de hulp van DiaTaal en Gert Rijlaarsdam, is geïnspireerd door Een schrijfexamen dat deugt. Naar een vernieuwd schrijfexamen voor 5 havo.
Meer weten?
- Jan Renkema, ‘uiteenzetting / beschouwing / betoog’, Verwarwoordenboek, https://www.neerlandistiek.nl/2020/10/uiteenzetting-beschouwing-betoog/
- https://www.elkedagboeken.be/dw-b