Schrijfakademie

Dagboek: het eigen perspectief

Het beroemdste dagboek uit de Nederlandse literatuur is dat van Anne Frank. Het is een heel oud genre, waarin mensen in de ‘ik’-opschrijven wat ze van dag tot dag overkomt. En een verslag van die dagelijkse gebeurtenissen vaak koppelt aan zichzelf: wat vond ik ervan, hoe gedroeg ik me? Het is een genre dat je uitnodigt veel over jezelf en jouw perspectief op de wereld te vertellen. In veel gevallen kiezen dagboekschrijvers een bestaande, of niet-bestaande vriend om het vertellen gemakkelijker te maken.

Voor je begint aan de eerste schrijfopdracht: wil je eerst meer weten over het genre ‘dagboek’, kijk dan in het Algemeen letterkundig lexicon. Wil je een voorbeeld lezen (de laatste dagboekaantekening van Anne Frank), klik dan hier. Wil je eerst in het algemeen meer weten over hoe oefenen met genre en techniek je een betere schrijver maakt, klik dan hier.

Schrijf – zelfs als je al een dagboek hebt – je allereerste dagboekaantekening waarin je jezelf voorstelt aan de (bestaande of niet-bestaande) vriend tot wie jij je in je dagboek gaat richten. De lengte van die eerste dagboekaantekening kies je zelf: kort en krachtig, lang en met ruimte voor van alles? Die keuze zegt natuurlijk ook al iets.

Op de site Echt Gebeurd vind je podcasts van volwassenen die verhalen vertellen, maar ook van volwassenen die uit hun puberdagboek voorlezen. Luister naar de eerste  vier dagboekaantekeningen van Barbara van der Veen (de eerste 30 seconden van deze podcast kun je overslaan, daarin leggen de makers van de podcasts een en ander uit). In die eerste vier dagboekaantekeningen (geschreven tussen 7 maart en 20 april 1981) legt Barbara aan haar dagboek uit waarom ze met het dagboek begint, en hoe ze naar zichzelf kijkt.

  • Wat kom je uit die dagboekaantekeningen te weten over hoe haar ouders over haar denken, en hoe zij over zichzelf denkt?
  • Hoe verwoordt ze die kennis precies? Waarmee begint ze: vertelt ze bijvoorbeeld eerst hoe haar ouders naar haar kijken, of begint ze met haar eigen perspectief? Wanneer en hoe krijg je door vanuit welke perspectief ze dingen vertelt?
  • En wat doet die volgorde ertoe, en hoe ze haar dagboek precies vertelt hoe zij over zichzelf denkt?

Als je de podcast nog wat verder beluistert, zul je ook zien dat het publiek op bepaalde formuleringen met gelach reageert. Bijvoorbeeld als zij Barbara schrijft: “Ik droeg ze in mijn hart mee” (20 april 1981), als ze het heeft over vragen die nog heeft naar een bezoek aan de schoolarts. Waarom lacht het publiek daar, denk je?

Herlees nu nog eens het resultaat van de eerste schrijfopdracht, en herschrijf die op basis van wat je leerde van het beluisteren van de dagboekaantekeningen van Barbara van der Veen.

  • Kun je met de middelen die zij gebruikt, de wisseling van perspectief (je lijkt eerst iets te horen waarmee ze zichzelf presenteert, en vervolgens blijkt dat de mening van haar ouders over haar, en geeft ze haar eigen mening over zichzelf) iets om jouw eigen introductie scherper te maken en degene aan wie je het dagboek schrijft een nog beter beeld van jezelf te geven?
  • Of kun je een andere manier verzinnen om perspectiefwisseling te gebruiken waarmee je de introductie van jezelf aanscherpt (je kunt bijvoorbeeld bedenken je jongere ‘ik’ en de ‘ik’ die je nu bent met elkaar te laten praten, of je te verplaatsen in het perspectief van degene aan wie je schrijft)?

Je kunt je eindproduct beoordelen met deze matrix.

Meer lezen?

  • Heb je een vraag of opmerking? Vul dit formulier in.

    Neem contact met ons op