Pleidooi: win iemands hart
Pleidooien oefen je in het dagelijks leven misschien meer dan je denkt. Elke keer als je je ouders of docent van iets probeert te overtuigen, maak je gebruik van het genre ‘pleidooi’. Dat genre heeft al een heel lange geschiedenis, vooral in het recht. Al sinds er verdachten aangeklaagd worden, zijn er mensen die ze proberen vrij te spreken. Dat doen ze vaak via vaste patronen: ze geven een stelling (‘de verdachte is niet schuldig …’), daarna argumenten (‘de verdachte is niet schuldig omdat …’), en daarna een conclusie (‘om deze redenen is de verdachte dus niet schuldig’). Of ze anderen kunnen overtuigen, hangt af van de argumenten maar ook van andere technieken die je kunt gebruiken om te overtuigen.
Voor je begint: wil je eerst meer weten over het genre ‘pleidooi’ zoals dat in het recht en de literatuur voorkomt, kijk dan in het Algemeen letterkundig lexicon. Wil je een voorbeeld lezen van een juridisch pleidooi lezen (een verkorte versie van de pleitnota van de advocaten van Holleeder, aan het eind van het proces), klik dan hier. Wil je eerst in het algemeen meer weten over hoe oefenen met genre en techniek je een betere schrijver maakt, klik dan hier.
Schrijf een kort pleidooi van hooguit 300 woorden waarin je de stelling verdedigt dat het schrijven van een kort verhaal een onderdeel moet worden van het schoolexamen Nederlands. Let op: we gaan er hierbij vanuit dat jij dat als schrijver-in-de-dop zelf graag wilt, en dat degene voor wie je je pleidooi schrijft, dit niet wil.
Herschrijf wat je schreef in de eerste schrijfopdracht met de kennis die het lezen van het stuk van Vlaar je opgeleverd heeft. Kijk nog eens heel kritisch naar:
- Waar staat de centrale stelling die je verdedigt in het pleidooi?
- Welke argumenten gebruik je, waar haalde je die vandaan en hoe zijn ze geordend?
- Wat deed je om je lezer te overtuigen: en kan dat nog beter?
Herschrijf dan je pleidooi.
Je kunt je eindproduct beoordelen met deze matrix.
De oefening is gemaakt met hulp van Maria Vlaar, https://mariavlaar.com/.
Meer lezen?
- Over het bekendste literaire pleidooi in de Nederlandse literatuurgeschiedenis: vlog van Jörgen Apperloo over Het ezelsproces van Gerard Reve.